Ο «Αρκτούρος» ιδρύθηκε το φθινόπωρο του 1992 ως αστική εταιρία μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, με έδρα τη Θεσσαλονίκη και με σκοπούς που αναφέρονται στην προστασία και τη διαχείριση της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος.

Οι δραστηριότητες της εταιρίας ξεκίνησαν με επίκεντρο την καφέ αρκούδα (Ursus arctos), γιατί το είδος αυτό προσφέρεται χαρακτηριστικά για μια συνολική αντιμετώπιση και διαχείριση μεγάλων δασικών εκτάσεων της ελληνικής επικράτειας, κυρίως της Βόρειας Ελλάδας, αλλά και πολλών επιμέρους ειδών της χλωρίδας και της πανίδας. Απο την άλλη πλευρά, οι δύο πυρήνες πληθυσμού της αρκούδας στην Ελλάδα (Πίνδος – Ροδόπη) συνδέονται με τους πληθυσμούς του είδους στη Βαλκανική χερσόνησο, προκαλώντας την εύλογη ανάγκη διαβαλκανικής συνεργασίας.

Στόχος του «Αρκτούρου» είναι να ενεργοποιηθεί η συνεργασία μεταξύ κρατικών και μη-κρατικών (περιβαλλοντικών-επιστημονικών) φορέων στην Ελλάδα και να αξιοποιηθεί κάθε δυνατότητα ώστε να αναβαθμιστεί η θέση της χώρας μας διεθνώς σε ζητήματα διαχείρισης και προστασίας του περιβάλλοντος.

Ο «Αρκτούρος» δημιούργησε και οργάνωσε το Κέντρο Προστασίας Αρκούδας (ΚΠΑ) για την οριστική επίλυση του προβλήματος των χορευτριών αρκούδων και γενικότερα των αρκούδων που ζουν σε αιχμαλωσία σε ακατάλληλες συνθήκες. Το πρόβλημα αυτό, έχει και την ευρύτερη πολιτιστική και παιδαγωγική διάσταση: Είναι τουλάχιστον ανακόλουθο να επιδιώκεται η ευαισθητοποίηση του κοινού και των αρμόδιων φορέων σε κατευθύνσεις σύγχρονης διαχείρισης του περιβάλλοντος, με την ταυτόχρονη επιβίωση αντιλήψεων και πρακτικών που ανάγονται σε άλλες εποχές και ήθη. Ο Κτηνιατρικός Σταθμός του Κέντρου λειτουργεί στο Φανό Νομού Φλώρινας από τον Ιανουάριο του 1993, φιλοξενώντας και περιθάλποντας τις πρώτες αρκούδες που κατασχέθηκαν από αρκουδιάρηδες και προετοιμάζοντάς τες για το Δασικό Σταθμό Νυμφαίου (Ημιελεύθερης Διαβίωσης).

Από τον Ιανουάριο του 1994, ξεκίνησε η εφαρμογή του ευρύτερου Προγράμματος “ΑΡΚΤΟΣ” που συντονίζει ο «Αρκτούρος». Αντικείμενό του είναι η “Προστασία και Διαχείριση των Πληθυσμών και Βιότοπων της Καφέ Αρκούδας στην Ελλάδα”.

Ο ΑΣΕΔ πιστεύοντας στην άμεση και αμφίδρομη σχέση του καθαρού αθλητικού πνεύματος με την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, αποφάσισε να συμβάλλει στην προσπάθεια που καταβάλουν πολλοί κοινωνικοί φορείς για την προστασία διαφόρων ζώων. Έτσι το 1995 “υιοθέτησε” την καφέ Αρκούδα, ένα ζώο συνδεδεμένο με την Ελληνική φύση που τείνει να εκλείψει τα τελευταία χρόνια, υποστηρίζοντας έτσι τον μη κερδοσκοπικό οργανισμό. Η καφέ Αρκούδα είναι έκτοτε η μασκότ του Συλλόγου μας και ονομάζεται “Duke”. Αξίζει να σημειωθεί ότι ο Σύλλογός μας είναι ίσως ο μόνος στον κόσμο που έχει ζωντανή μασκώτ!!!

Επιπλέον, με την αγορά προΐόντων “Duke” από τον «Μαθητόσκοσμο» (βιβλιοπωλείο που στεγάζεται στον δεύτερο όροφο του Αθλητικού Κέντρου Δαΐς),  υποστηρίζουμε ενεργά το έργο του Αρκτούρου και της προστασίας των άγριων ζώων.

Για την ιστορία, αξίζει να αναφέρουμε ότι ο Duke βρισκόταν στην κατοχή ιδιώτη στην κοινότητα Σαγιάδας του νομού Θεσπρωτίας. Ο ιδιοκτήτης του τον αγόρασε σε ηλικία 3 ετών από διερχόμενο αρκουδιάρη. Ο Duke ζούσε δεμένος στα δέντρα της αυλής του σπιτιού, γιατί κατέστρεφε τα πάντα σε ακτίνα ίση με το μήκος της αλυσίδας του. Ο ιδιοκτήτης τον παρέδωσε στον ΑΡΚΤΟΥΡΟ, στις 17 Μαΐου 1994, σε ηλικία 5 ετών. Σήμερα ο Duke είναι πολύ καλά στην υγεία του και ζυγίζει περίπου 200 κιλά. Είναι παρατηρητικός, έξυπνος και ιδιαίτερα ικανός να επαναλαμβάνει κάτι που γίνεται μπροστά του. Ο Duke πήρε το όνομά του από τον Αθλητικό Σύλλογο των Εκπαιδευτηρίων Δούκα που τον υιοθέτησε.

25/5/2012

Με πραγματική λύπη – περισσότερη από όση φανταζόμασταν – πληροφορηθήκαμε την είδηση θανάτου του αγαπημένου μας Duke. Κάποιοι από εμάς δεν τον είχαν δει ποτέ…όλοι όμως ήξεραν ότι ένα μικρό κομμάτι του ΑΣΕΔ ζούσε στο Νυμφαίο της Φλώρινας και αποτελούσε τα τελευταία 17 χρόνια ένα σταθερό σημείο αναφοράς και σχέσης με το Σύλλογό μας. Όλοι ξέραμε ότι ο Duke, η μεγάλη καφέ αρκούδα που είχαμε υιοθετήσει από το 1995, ζούσε στο καταφύγιο του Αρκτούρου όπου κατά καιρούς πολλοί φίλοι του ΑΣΕΔ ή μαθητές του σχολείου μας περνούσαν από εκεί για να τον γνωρίσουν και να του πουν ένα γεια… Όσο και αν φαίνεται παράξενο, πέθανε ένα ζωντανό κομμάτι της ιστορίας μας που δεν μπορεί να μας αφήσει ασυγκίνητους…  Άλλωστε, η ύπαρξή του συνόδευσε ακριβώς τα μισά χρόνια ζωής και λειτουργίας του ΑΣΕΔ (ιδρύθηκε το 1979) κάνοντάς τον Duke κάτι παραπάνω από μία μασκώτ…

Παρακάτω σας παραθέτουμε το επίσημο Δελτίο Τύπου του Αρκτούρου με το οποίο γνωστοποιήθηκε σήμερα ο θάνατος του Duke…

“Το πρωί της Παρασκευής 18 Μαΐου, ο φροντιστής του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ που επιβλέπει τη συνολική εικόνα του Καταφυγίου της Αρκούδας παρατήρησε στον Duke αδιαθεσία καθώς ήταν πιο νωχελικός και χωρίς τη συνηθισμένη του όρεξη για φαγητό. Σε λίγο έδειχνε σχεδόν ανήμπορος να κινηθεί, οπότε και μεταφέρθηκε εσπευσμένα στον Κτηνιατρικό Σταθμό Περίθαλψης Άγριων Ζώων που λειτουργεί ο ΑΡΚΤΟΥΡΟΣ στον Αετό της Φλώρινας.

Κατέληξε σύντομα και χωρίς συμπτώματα ασθένειας ή εκδηλώσεις πόνου. Το κτηνιατρικό πόρισμα επιβεβαίωσε φυσικά αίτια καθώς ο Duke ήταν ήδη 23 ετών (ο μέσος όρος ζωής των αρκούδων είναι τα 25 έτη) και είχε επιβαρυμένη κατάσταση υγείας, λόγω του ότι υπήρξε αρκούδα χορεύτρια στα πρώτα χρόνια της ζωής του. Μάλιστα, στο πίσω αριστερό του πόδι, έφερε σημάδι που προκλήθηκε από έγκαυμα την σκληρή εποχή της εκπαίδευσής του, με πυρωμένο σίδερο.

Η πρακτική της αρκούδας-χορεύτριας και η ανάγκη να σταματήσει ο εξευτελισμός και τα βασανιστήρια του μεγάλου θηλαστικού, ήταν ο βασικός λόγος ίδρυσης του ΑΡΚΤΟΥΡΟΥ, πριν από 20 χρόνια. Σήμερα, δηλώνουμε πια υπερήφανα, ότι πρώτοι από όλες τις Βαλκανικές χώρες τα καταφέραμε στην Ελλάδα και δεν έχουμε αρκούδες χορεύτριες.

Η είδηση του θανάτου του Duke λύπησε πολύ όλους εμάς στον ΑΡΚΤΟΥΡΟ και ανακοινώνουμε την είδηση του θανάτου του στο κοινό καθώς ήταν από τις πιο αγαπημένες και φιλικές αρκούδες για τους επισκέπτες του Καταφυγίου της Καφέ Αρκούδας”. 

Η θέληση και δέσμευση του ΑΣΕΔ για τη συνέχιση της υποστήριξης του σημαντικού έργου που επιτελεί ο Αρκτούρος ήταν δεδομένη… Δεδομένες ήταν και οι προσπάθειες του Αρκτούρου (περιβαλλοντική οργάνωση για την προστασία της άγριας ζωής και του φυσικού περιβάλλοντος) για την ανανέωση της υιοθεσίας ενός νέου Duke από τον ΑΣΕΔ, εφόσον βρισκόταν ο “απόγονός” του…

Τελικά η λύση ακούει στο όνομα “Κυριάκος”, την 8χρονη καφέ αρκούδα όπου από το 2014 πρόκειται να μετονομαστεί σε “Duke” συνεχίζοντας έτσι την ιστορία της ζωντανής αρκούδας – μασκότ του Συλλόγου μας που ξεκίνησε το 1995.

Ας δούμε όμως ποιος είναι ο “Κυριάκος” (πηγή: Αρκτούρος)

“Ο Κυριάκος βρέθηκε μαζί με τον αδελφό του Μανώλη σε ηλικία 4-5 μηνών από έναν κτηνοτρόφο που τα έσωσε από τους σκύλους του κοπαδιού του οι οποίοι τα κυνήγησαν και τους επιτέθηκαν.

Φιλοξενήθηκαν στη στάνη του κτηνοτρόφου για μερικούς μήνες με αποτέλεσμα η επανένταξή τους στο φυσικό τους περιβάλλον να είναι αδύνατη μετά την παρατεταμένη συμβίωσή τους με ανθρώπους και την απόλυτη εξοικείωση και εξάρτησή τους από την ανθρώπινη φροντίδα. Πήρε το όνομά του από τον κτηνοτρόφο που το βρήκε. Σήμερα είναι 8 περίπου ετών.

Παραμένει δεμένος με τον Μανώλη και συνήθως κρύβεται πίσω από αυτόν όταν φοβάται. Του αρέσει να σκαρφαλώνει στα δέντρα, να παίζει στο νερό και τρελαίνεται για ψωμί και μέλι.”